Taskforce Ouderenwerkloosheid: pak de cultuur bij werkgevers en werknemers aan!

Hoewel een enkele politieke partij de kop nog in het zand steekt, weten we inmiddels met z’n allen heel goed dat we langer moeten doorwerken. Dat dat niet vanzelf gaat, weten we ook. Want hoewel volgens het CBS zo’n 60% van de 50- tot 65-jarigen in Nederland betaald werk heeft, is het niet eenvoudig voor ontslagen oudere werknemers  een nieuwe betaalde baan te vinden. We zien dit aan de stijgende en hoge werkloosheid (meer dan 100.000 mensen) onder 50-plussers. Het is dan ook terecht dat Hans de Boer afgelopen weekend in Trouw een pleidooi heeft gehouden voor een Taskforce ouderenwerkloosheid. 

De vraag is natuurlijk wat zo’n Taskforce dan moet gaan doen en wat dan gaat werken. Ik herinner mij dat in de eerste jaren van deze eeuw voormalig VVD-minister Nijpels met een aantal bestuurlijke kornuiten onder de noemers Grijs Werkt en Taskforce Ouderen en Arbeid  druk in de weer is geweest  om werkgevers en werknemers ervan te overtuigen dat oudere werknemers een volwaardige plek op de arbeidsmarkt verdienen. Helaas heb ik de indruk dat het weinig heeft opgeleverd. Als ik het mis heb, hoor ik het graag.  

Hans de Boer pleit voor een mix van betere matching tussen vacatures en oudere werknemers, zij hebben vaak heel specifieke vaardigheden die passen bij bepaalde vacatures, het veranderen van de cultuur rond ouderen en arbeid en een economisch stimuleringsprogramma van overheid en pensioenfondsen. Het blijft in een open economie als die van Nederland de vraag of het door de overheid stimuleren van de economie nu echt zoveel uithaalt. Zeker als je daarbij nog een divers samengestelde leeftijdsgroep voor ogen hebt.  Betere matching is zeker belangrijk, ik denk dat veel te veel kwaliteiten van oudere werknemers en werkzoekenden over het hoofd worden gezien waardoor de invulling van veel vacatures kwalitatief minder is dan zou kunnen. Maar ook deze matching zal niet van de grond komen als, en ik weet, het is een open deur, de cultuur rond ouderen en arbeid niet dramatisch verandert. Veel regels die een weerspiegeling zijn van de ‘oude’ cultuur moeten op de schop. Als we oudere werknemers als volwaardige deelnemers aan het arbeidsproces zien, gaan we ze ook niet extra beschermen. Leeftijdsdagen zijn leuk, maar ze maken ouderen duurder en stigmatiseren. Als je wat minder wilt werken kan dat in deeltijd. Afschaffen dus die leeftijdsdagen. Maar dan geldt ook dat oudere werknemers kunnen deelnemen aan opleidingstrajecten, niet alleen de jonge, high potentials. Iemand van 55 jaar blijft nog zo’n 12 jaar aan de slag. Een investering waard, zou ik zeggen. Afschaffen dus het personeelsbeleid dat investeert in jongeren en oudere werknemers negeert. En zo zijn er meer vormen van (kleine) regelgeving en beleid in organisaties die de participatie van oudere werknemers en werkzoekenden in de weg staan. Een Taskforce die dit weet te doorbreken, heeft naar mijn mening echt kans van slagen.