Investeren in werkplezier loont!
25 feb 2013

Vast en flex ontmoeten elkaar op de werkvloer

door Karlien Haak

De discussie over flex, vast, te flex, te vast, en alle ellende die dat kan opleveren, is in enkele jaren tijd uitgegroeid tot een maatschappelijk debat waarin velen zich roeren. Soms laten de hoogopgeleide, assertieve zelfstandigen van zich horen. Zij balen ervan dat faciliteiten als scholing en pensioen niet toegankelijk zijn voor hen en dat zij worden achtergesteld bij werknemers die in dienst zijn. Dan staan de vakbondsbestuurders op die aandacht vragen voor schijnzelfstandigen, die voor een schijntje worden ingehuurd. Werkgevers benadrukken dat zij flexibiliteit hard nodig hebben, maar maken zich intussen ook zorgen over uitwassen. De jongeren roepen dat zij te vaak aan de flexibele kant van de kloof blijven hangen en maken de discussie daarmee tot een generatiedebat. 


Als het gaat om oplossingsrichtingen, dan is er best een gemeenschappelijke lijn te ontdekken: 1) breng flex en vast dichter bij elkaar - al is de vraag natuurlijk in welke richting - en 2) zorg dat flexibele krachten eenvoudiger kunnen deelnemen aan collectieve faciliteiten. Het manifest 'Naar een nieuw Dutch Design voor flexibel én zeker werk 'van Ton Wilthagen en anderen, zoekt de oplossingen grotendeels op een nationaal niveau, in het breed toegankelijk maken van scholing en sociale zekerheid. Het uitgelekte boodschappenlijstje van FNV voor het sociaal overleg laat zien dat zij de kloof via nieuwe regels willen dichten: alle flexwerkers na één jaar een vast contract. De focus ligt daarmee vooral op het individuele niveau (waar de sores worden gevoeld)  én op het centrale niveau (waar de oplossing wordt verwacht) en niet zo zeer op het niveau van de arbeidsorganisatie. Dus overheid: regel die faciliteiten en die wetten, en sociale partners: ontschot alles wat nu nog sectoraal of op bedrijfsniveau is geregeld. Best logisch natuurlijk, omdat flexwerkers zich juist niet verbonden voelen met de arbeidsorganisatie. Bovendien lijkt het alsof je op het institutionele niveau makkelijker aan knopjes kunt draaien om de kloof tussen flex en vast te verkleinen. Toch ligt de sleutel voor meer of minder flexibiliteit wel in de arbeidsorganisaties. Dat zijn immers de plekken waar vast en flexibel elkaar direct ontmoeten.

De werkgevers kunnen immers ook de opdrachtgevers zijn en in beide rollen gaan zij het gesprek aan met mensen die zich tegen bepaalde voorwaarden willen inzetten voor de organisatie. Dat dit gesprek nu nog fundamenteel anders is bij de werknemer (pas je bij de ‘familie’? Hoe doen we dat met scholing en pensioen?) dan bij de opdrachtnemer (wil en kun je de opdracht doen en wat kost dat?) is in principe een kunstmatig verschil. In het gesprek over wederzijdse verwachtingen zal blijken dat de behoefte aan flexibiliteit en zekerheid aan beide kanten veel genuanceerder ligt. 
Corrie wil graag met mensen werken die loyaal zijn aan haar organisatie, maar ze verwacht ook dat ze flexibel en breed inzetbaar zijn. Hans wil in deze levensfase liever ietsje meer zekerheid, maar vindt het een leuke uitdaging om voor 10% in een flexibele pool te zitten en zo breed ervaring op te doen. Linde heeft nog andere klussen, maar 20% gegarandeerde omzet is voor haar fijn. Allebei willen ze graag deel uitmaken van een organisatie, meewerken aan een gezamenlijk doel en waar nodig binnen de organisatie kunnen investeren in hun inzetbaarheid. En over vijf jaar kan het best zijn dat Linde wat meer vastigheid wil en Hans wat minder.

Waarom zou je geen cao-afspraken kunnen maken over een schaal van flexibiliteit, zodat mensen vervolgens in overleg kunnen kiezen hoe flexibel het wordt, om zo de risico’s en de vrijheid te spreiden? (Zie ook ideeën hierover van Jongejan, Donners, van de Ven & Nauta in Iedereen flex (met zekerheid), in vakblad GIDS voor personeelmanagement, september 2012). Dat sluit prima aan bij de ontwikkeling van nieuw werken, waarin toch al meer wordt overgelaten aan medewerkers. Je laat de vaste grenzen van de organisatie een beetje los om vervolgens juist wél te investeren in alle arbeidsrelaties en goede afspraken te maken over wat je nodig hebt om je werk goed te toen. 

Om beweging te brengen in de flexdiscussie moeten we dus vooral aan de slag op bedrijfsniveau. We hebben ruimte nodig om te experimenteren met het spreiden van flexibiliteit. En natuurlijk hopen we dat op centraal niveau de randvoorwaarden goed worden geregeld. Wellicht moeten er regels worden opgerekt, zodat bijvoorbeeld afspraken met ZZP´ers over secundaire arbeidsvoorwaarden niet als concurrentievervalsing worden gezien. Of er moet een faciliteit in het leven worden geroepen, zodat iedereen het geld heeft om te investeren in eigen inzetbaarheid. Echter, het dichten van de kloof begint op de werkvloer. Zullen we daar dan maar eens aan de slag gaan? Wie steekt z’n nek uit?




Lees ook

Archief

Herverdelen van loon over je loopbaan: levensloop, maar dan beter
Michel Donners
22 mei 2018

De A van a-advies
Geert-Jan Hendriks
26 sep 2016

Pensioenfondsfusies op de Malediven
Joost Borm
11 apr 2016

Investeren in werkplezier loont!
Marieke van Essen
7 jan 2016

Wie is verantwoordelijk voor werkplezier?
Lisette Douw
27 okt 2015

Medezeggenschap op basis van huwelijkse voorwaarden?
Marieke van Essen
8 jul 2015

Het doolhof van werkloosheid en het SER-advies
Karlien Haak
20 apr 2015

Mijn verjaardag is een feestdag
Lisette Douw
5 mrt 2015

Collega’s met karakter
Karlien Haak
28 jan 2015

Een verandering van tijdperk
Mirjam Wildekamp
15 okt 2014

De harde werkelijkheid?
Karlien Haak
25 jun 2014

Bekijk oudere blogs
Bouwtopia
Mirjam Wildekamp
6 mei 2014

De organisatie als lean mean fighting machine?
Marieke van Essen
28 apr 2014

Bezigheidstherapie voor de intellectueel
Karlien Haak
31 mrt 2014

Kwaliteit van de arbeidsrelatie in de knel
Wilco Brinkman
18 mrt 2014

Regering kiest voor statische wijziging: de gemiste kans van het nieuwe fiscale pensioenkader 2015
Joost Borm
10 feb 2014

In de schijnwerpers: het fundament van een succesvolle organisatie
Marieke van Essen
24 jan 2014

Goede voornemens van een poldervernieuwer
Karlien Haak
7 jan 2014

Arbeidsmigratie
Mirjam Wildekamp
12 dec 2013

Jong versus Oud
Marieke van Essen
30 okt 2013

De hippe polder
Karlien Haak
14 okt 2013

Nieuw evenwicht in de doe-democratie
Mirjam Wildekamp
20 sep 2013

Discussie over doorgeschoten flexibele arbeid is doorgeschoten
Wilco Brinkman
30 jul 2013

Bekijk oudere blogs
HRM afschaffen bij gemeenten?
Marieke van Essen
4 jul 2013

Menselijke waardigheid
Mirjam Wildekamp
21 jun 2013

De trucker anno 2013: ver van huis en in zijn sas?
Karlien Haak
27 mei 2013

Een nieuw tijdperk zonder managers?
Marieke van Essen
9 mei 2013

Sociaal akkoord en de blinde pensioenvlek
Joost Borm
17 apr 2013

Weer bij mamma wonen ofwel 'Heimwee naar het oude werken'
Karlien Haak
22 mrt 2013

Pas op voor de VUT!
Wilco Brinkman
18 mrt 2013

Andere tijden….
Ton de Korte
12 mrt 2013

De nieuwe balans tussen flex en zeker
Mirjam Wildekamp
4 mrt 2013

Vast en flex ontmoeten elkaar op de werkvloer
Karlien Haak
25 feb 2013

Win-win in crisistijd
Marieke van Essen
19 feb 2013

‘Wees blij dat je nog een baan hebt!’
Karlien Haak
29 jan 2013

Bekijk oudere blogs
Sociale innovatie: oude wijn in nieuwe zakken ... en dat is prima!
Wilco Brinkman
26 mrt 2012

Waar zijn de helden gebleven?
Karlien Haak
5 mrt 2012

Louis van Gaal in uw pensioenfondsbestuur!?
Joost Borm
28 feb 2012

Wetsvoorstel Flexibel Werken: waar bemoeit de politiek zich mee?
Wilco Brinkman
22 feb 2012

Ambtenaar, hoe houd je het vol?
Wilco Brinkman
23 jan 2012

De personeelschef die sociale innovatie te serieus nam
Karlien Haak
10 jan 2012

Op jacht
Marieke van Essen
19 dec 2011

Leiderschap: lessen uit de rockmuziek
Wilco Brinkman
14 nov 2011

Wisselende contacten
Karlien Haak
24 okt 2011

Flexibel werken
Marieke van Essen
21 sep 2011

Verlangen naar de reproman
Karlien Haak
5 sep 2011

Latte-mama's en iPad-papa's
Chantal Nijhuis
22 aug 2011

Bekijk oudere blogs
Een zwembad voor iedereen
Bram de Klerck
16 aug 2011

Op de camping
Michel Donners
10 aug 2011

Een goed gesprek
Marieke van Essen
26 jul 2011

Eindelijk rust
Karlien Haak
20 jul 2011

Zou Johnny Hoogerland ook zelf zijn Persoonsgebonden budget kunnen aanvragen!?
Joost Borm
18 jul 2011

2+ of 3-
Bram de Klerck
27 jun 2011

De Wet van de reisleider: sleutel voor vernieuwing van arbeidsvoorwaarden
Wilco Brinkman
20 jun 2011

Steuntje in de rug
Marieke van Essen
7 jun 2011

Nieuw werken
Karlien Haak
30 mei 2011

Life is calling
Joost Borm
24 mei 2011

Doorgaan
Chantal Nijhuis
16 mei 2011

De cao-onderhandelaar: reisleider of hostess?
Wilco Brinkman
9 mei 2011

Op tijd een sigaret
Bram de Klerck
4 mei 2011


< Terug naar blogs



a-advies | vondellaan 80 | 3521 GH Utrecht |
030 - 2620205 |
disclaimer & privacy | cookie-melding