Doorgaan

Alsmaar doorgaan. Niet omkijken en vooral niet opkijken. Want wat als je erachter komt dat je het eigenlijk toch niet zo goed naar je zin hebt? Dat je het eigenlijk liever anders wilt doen? Meer denkt te kunnen of het misschien wel juist iets rustiger aan wilt doen? 

Hoofdbrekers waar je helemaal geen zin in hebt, want het leven is al druk genoeg. Opstaan, kinderen met een gezonde boterham afleveren bij de juf, snel doorschakelen naar de werkversnelling, nog even in de pauze een belletje naar je zieke schoonmoeder, de tandartsafspraak van morgen verzetten, en weer door. Tijd voor stilstaan en even voelen of het allemaal nog wel oké is, durven we amper meer te nemen.

Dat is geen bewuste keuze, maar het laat zich zo moeilijk combineren met onze survivalmodus van doorgaan. Misschien wel bang om te veel overhoop te halen. Toch kunnen we het ons vandaag de dag niet meer veroorloven. We zijn immers op de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor onze inzetbaarheid, niet alleen die van vandaag, maar ook die van morgen en overmorgen.
De maatschappelijke en financiële ontwikkelingen maken deze verschuiving onvermijdelijk. Er wordt van ons verwacht dat we zelf keuzes maken. In het werk dat we doen, de omstandigheden waaronder en de tijdstippen waarop.

Ook de cao's spelen daar gretig op in met de meest uiteenlopende keuzemodellen. Willen we meer tijd of meer geld, willen we een uurtje eerder of een uurtje later beginnen, willen we een cursus Zelfontplooiing of een cursus Veilig Werken, willen we volgend jaar doorgroeien naar een andere functie of toch liever een sabbatical? In de meeste caos's zijn regelingen te vinden die ertoe moeten leiden dat werknemers zelf keuzes kunnen maken om gezond en met plezier de eindstreep te kunnen halen. Toch zijn er nog maar weinig werknemers die met enige regelmaat even een moment nemen om zich afvragen wat nu de beste keuze is met het oog op de eigen duurzame inzetbaarheid. Laat staan dat we erover praten. Niet op de werkvloer, niet tijdens de lunch, maar ook niet tijdens het functioneringsgesprek.

Ook voor leidinggevenden is het geen favoriet gesprekonderwerp. Want wat als alle teamleden iets anders willen? Hoe alles dan weer in goede banen te leiden? Immers, het bieden van keuzes vraagt onherroepelijk ook iets van de andere kant. Het vraagt lef om los te laten, de verantwoordelijkheid bij het team neer te leggen, niet te sturen op proces, maar op de output. Zolang we er dus beiden niet over beginnen, kunnen we stiekem toch gewoon doorgaan, zonder om of op te kijken. Geen haan die er naar kraait. Of toch? Ergens gaan er klappen vallen. Bij de individuele werknemer die toch uitvalt, omdat het niet langer te doen was. Bij de leidinggevende die druk blijft met het blussen van telkens weer een nieuw brandje. Of bij het bedrijf als geheel, dat niet langer kan voldoen aan de veeleisendheid van de markt.

Tijd dus voor actie. En dan niet alleen actie die leidt tot nieuwe regeltjes en modellen, maar juist actie om de cultuur van een organisatie en de emancipatie van medewerkers eens flink op te schudden. Want hoe vernieuwend, open en geëmancipeerd zijn organisaties en individuele werknemers vandaag de dag eigenlijk echt? En wie zou dat beter moeten kunnen dan de vakbeweging?