Medezeggenschap op basis van huwelijkse voorwaarden?

Vernieuwing van medezeggenschap: wat te doen met de OR-reglementen? Dat is een vraag die we vaker tegenkomen als we dit soort vernieuwingstrajecten begeleiden. OR en bestuurder hebben een gezamenlijke visie opgesteld, waarbij bijvoorbeeld waarden als een open dialoog, vertrouwen, pro-activiteit en draagvlak worden benoemd. Niet meer reactief afwachten dus tot de OR wordt verrast door een advies- of instemmingsaanvraag die binnen een week moet worden beantwoord, maar een constante dialoog, waarbij instemmings- en adviesaanvragen en reacties daarop organisch tot stand komen, met meer participatie van alle medewerkers.

Tot zover het visietraject, waarbij partijen met een goed gevoel de deur uitgaan. Dan komt men bij de formele aanpassingen, waarmee de consequenties van de visie verder worden uitgewerkt. Wat betekent een bredere participatie van medewerkers voor de samenstelling en rol van de OR? Hoe worden besluiten genomen? Worden er toch 'huwelijkse voorwaarden' opgesteld in de vorm van dichtgespijkerde reglementen of is vertrouwen ook hier de basis? Voor je het weet, wordt er weer onderhandeld over het aantal zetels, de kiesgroepen en de faciliteitenregeling en moet er in artikel 6c toch wel duidelijk worden opgenomen dat alleen de gekozen leden formeel stemrecht hebben.

Op welke manier krijg je als OR en bestuurder een goed huwelijk? Zoek met elkaar naar de juiste balans tussen vertrouwen en een vangnet. Timmer niet gelijk alles dicht, maar experimenteer. Welke vormen van medewerkersparticipatie zijn mogelijk? Hoe kun je de expertise die er al is binnen de organisatie optimaal benutten? Hoe richt je het overleg in? Spreek daarbij momenten af om met elkaar te evalueren of de medezeggenschap wordt ingevuld zoals gewenst. Toets hierbij de opgestelde waarden in de visie. Als deze evaluatie negatief uitpakt, grijp dan niet direct naar (meer) regels. Krijgen OR-leden bijvoorbeeld te weinig ruimte van leidinggevenden om hun OR-werk uit te voeren? Het onderstrepen van het belang van een goede medezeggenschap vanuit de directie richting leidinggevenden, kan veel effectiever zijn dan leidinggevenden wijzen op het aantal vastgestelde uren in de faciliteitenregeling. Het scheppen van een cultuur van medezeggenschap en participatie, daaraan moeten bestuurder en OR zich verbinden. Een huwelijk begint tenslotte ook met geloften waarin de partners oprecht geloven en waarvoor zij zich willen inzetten.