Waar zijn de helden gebleven?

Toen ik vorige week over het Beursplein in Rotterdam liep, viel mijn oog op een ietwat treurig tafereeltje: twee witte tenten, een langharige man die vals en onverstaanbaar een protestlied zong en enkele kantoormannen die daar lacherig commentaar op leverden. 'Het einde van Occupy', dacht ik weemoedig.

En ik herinnerde me het begin, een half jaar geleden met heel wat meer mensen. In mijn thuisstad Nijmegen leerde een aanstekelijk enthousiaste Occupier omstanders een lied aan: "De crisis danken, wij aan de banken. Het draait om geld, draait om geld, draait om geld-geld-geld. Wij Occupiers, zijn tegen graaiers. Dus sluit je aan en wordt een held." Omdat ik hier een mooie verrijking van de opvoeding bespeurde, bleef ik met mijn dochters van 4 en 2  jaar staan. Na vier keer zongen ze mee en na zes keer - en enige toelichting op de moeilijke woorden - pakte de oudste ook de moraal. Dat het dus niet om geld draait, maar om lief zijn voor elkaar. Je moet het tenslotte niet al te ingewikkeld maken.

In Rotterdam bedacht ik me hoe jammer het is dat Occupy niet een beetje meer van ons allemaal is geworden. Dat het feit dat het om meer draait dan alleen geld-geld-geld niet méér onze bedrijven is ingedrongen.

Waar had de revolutie kunnen beginnen? Niet aan de top, vrees ik. Al zitten daar vast warme, betrokken mensen die kinderen hebben of een parkiet. Maar zij hebben hun opleidingen tegen, worden afgerekend op winst of verlies en staan te ver van product en klant. Een professor Economie verweet mij managers te naïef te benaderen. "Het gaat uiteindelijk niet om de mensen, om vertrouwen of zelfs maar om het product; je moet voor ogen houden dat ze je verhaal in geld vertalen", zei hij. En dan afhaken, dacht hij.

Helaas klinken de protestliederen bij vakbonden ook niet altijd zuiver. Machtspolitiek en geld kunnen weleens de belangrijkste struikelblokken blijken, van zowel De Oude, als De Nieuwe Vakbeweging. Als je je bij iedere strategie moet afvragen of het leden - en geld-geld-geld - oplevert - gaat er iets fout. De ondernemingsraden dan? Zelfs zij vliegen met goede bedoelingen te vaak uit de bocht. Hen is verteld dat ze strategische invloed moeten uitoefenen. En wat waren ze trots dat de directie hen serieus nam in hun ideeën. Totdat bleek dat hun bedrijf door en door corrupt was, aan elkaar hing van vriendjespolitiek, veel te groot was geworden, terwijl zij met de directie op de hei over strategie filosofeerden.

Maar als je goed oplet, zie je ze nog wel: de helden die geloven dat het niet om geld-geld-geld draait. En die dat volhouden, ook als ze in het leven vooruit komen. Ze zitten bij vakbonden, in ondernemingsraden, en soms zelfs in directies. Ze kunnen er vanuit hun positie een geweldige bijdrage aan leveren dat mensen lief voor elkaar zijn. Dat klanten waar voor hun geld krijgen, dat medewerkers vertrouwen krijgen om op hun eigen manier hun stinkende best te doen, dat het milieu niet kapot gaat. Zij verdienen meer dan die lacherige kantoormensen aan de zijlijn. Zij verdienen helden die zich bij hen aansluiten.

Deze blog ga ik naar Sjuul Paradijs sturen. Wie weet…!